Historia w drewnie zapisana


Często nie zdajemy sobie sprawy jak wiele interesujących informacji kryją belki zabytkowych budynków. Udając się w podróż śladami dawnych budowniczych możemy poznać szczegóły związane z powstawaniem budynku i jego późniejszymi remontami.


W historycznych konstrukcjach łączenie elementów drewnianych wykonywano bez użycia łączników metalowych. Elementy łączono za pomocą połączeń ciesielskich, wzmocnionych kołkami drewnianymi (w zależności od rodzaju połączenia). Dopiero w okresie późniejszym, wraz ze zrostem rozpiętości konstrukcji, zaczęto wprowadzać łączniki metalowe. W nieskomplikowanych konstrukcjach oraz przy remontach i odbudowach, również i dzisiaj stosuje się złącza ciesielskie.

Połączenie ciesielskie

Połączenie ciesielskie słupa z belką, Wieża Książęca w Siedlęcinie

Ślady dawnych cieśli mogą stać się dla nas przewodnikiem po historii obiektu, a stare belki źródłem wiedzy na temat rzemiosła i technik budowlanych. Na drewnianych elementach zabytkowych konstrukcji możemy spotkać znaki ciesielskie, które ułatwiały montaż (określały w którym miejscu powinien znaleźć się dany element). Zazwyczaj były wykonywane kredą lub ołówkiem, lub wycięte ostrym narzędziem. Numeracja często stanowiła cyfry rzymskie lub ich pewną odmianę. Na podstawie tego zapisu można wywnioskować w jakiej kolejności wznoszono poszczególne części konstrukcji, a także stwierdzić które elementy są oryginalne, a które zostały wstawione w okresie późniejszych remontów i przebudów. Ślady pozostawione na powierzchniach obrabianych elementów konstrukcji drewnianych mogą dać nam informację na temat użytych narzędzi - badaniem tych śladów zajmuje się traseologia.


Znak ciesielski

Znak ciesielski na krokwi, dawny kościół ewangelicki w Żeliszowie

Warto pamiętać o znakach ciesielskich i zadbać o nie podczas remontu! Jeżeli ze względu na korozję biologiczną niezbędne jest ich usunięcie, najlepiej wcześniej je zdokumentować. 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *